بررسی ارتباط بین جهت گیری مذهبی و گرایش های تفکرانتقادی

هدف: امروزه مباحث جنجال برانگیزی پیرامون نقش مذهب در زندگی انسان وجود دارد. پرورش تفکرانتقادی که یکی از مهم ترین اهداف آموزش و پرورش است، از جهت گیری مذهبی تأثیر می پذیرد. لذا پژوهش حاضر بر آن بود تا تأثیر انواع جهت گیری مذهبی را بر هریک از گرایشهای تفکرانتقادی بررسی کند. روش: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود.  شرکت کنندگان پژوهش شامل 352 نفر(189 دختر و 163 پسر) از دانشجویان مشغول به تحصیل در سال 92-91 دانشگاه شیراز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور بررسی  متغیّرهای پژوهش، هریک از شرکت کنندگان پرسشنامۀ خودگردانی مذهبی (ریان و همکاران، 1993) و سیاهۀ گرایش به تفکرانتقادی ریکتس(2003) را تکمیل کردند. پایایی ابزارهای پژوهش به وسیلۀ ضریب آلفا ی کرونباخ و روایی آنها به کمک روش تحلیل عاملی تعیین شد. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که جهت گیری مذهبی همانندسازی شده همۀگرایشهای تفکر انتقادی، اعم از ابتکار، بلوغ شناختی و اشتغال ذهنی را به صورت مثبت و جهت گیری مذهبی درون فکنی شده آنها را به صورت منفی پیش بینی می کند. نتیجه گیری: افرادی که جهت گیری مذهبی شان از نوع همانندسازی است، گرایش به تفکر انتقادی بالایی دارند و بالعکس افرادی که جهت گیری مذهبی آنها از نوع درون فکنی شده است، گرایش به تفکر انتقادی پایینی دارند.